Wyprawa wileńska była jednym z pierwszych działań zbrojnych podjętych podczas wojny polsko-bolszewickiej (1919-1921). Ofensywa, zgodnie z wolą Józefa Piłsudskiego, rozpoczęła się w kwietniu 1919 roku. Zanim jednak do niej doszło Marszałek zwrócił się do swojego współpracownika, Władysława Baranowskiego, tymi słowami: "W tej chwili Polska jest właściwie bez granic i wszystko co możemy w tej mierze zdobyć na zachodzie, to zależy od Ententy i o ile zechce mniej lub więcej ścisnąć Niemcy. Na wschodzie to inna sprawa; tu są drzwi, które się otwierają i zamykają, i zależy, kto i jak szeroko siłą je otworzy...". Natarcie zbrojne miało swój początek 16 kwietnia. Zajęcie Wilna – główny cel ofensywy – przypadło w udziale oddziałowi jazdy pod dowództwem płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego oraz grupie 3 batalionów piechoty gen. Edwarda Rydza-Śmigłego. Równolegle do operacji wileńskiej oddziały gen. Zygmunta Lasockiego uderzyły na Lidę, gen. Stefana Mokrzeckiego na Baranowicze i Nowogródek, a gen. Antoniego Listowskiego na Łuniniec. Dzień po dniu wyzwalano kolejne miasta spod bolszewickiego wpływu – 17 kwietnia Lidę, 18 kwietnia Baranowicze, 19 kwietnia Nowogródek. Siły polskie wkroczyły do Wilna 19 kwietnia, a do 21 kwietnia opanowały całe miasto przy wydatnym wsparciu lokalnej ludności (m.in. robotników ze Stowarzyszenia św. Kazimierza). Po zajęciu miasta Józef Piłsudski (22 kwietnia) wygłosił odezwę do mieszkańców ziem wchodzących w skład dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego, w którym podkreślił wagę samostanowienia wszystkich narodowości przedrozbiorowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Polacy przyjęli tę deklaracje entuzjastycznie, Białorusini wykazali się obojętnością, Litwini natomiast wyrażali zaniepokojenie, co objawiło się strajkiem litewskiego rządu rezydującego w Kownie. Bolszewicka kontrofensywa przeprowadzona końcem kwietnia 1919 roku zakończyła się niepowodzeniem, dopiero kolejna zorganizowana w 1920 pozwoliła im zająć Wilno, które w ramach sojuszniczego paktu przekazali Litwinom. W wyniku tzw. Buntu Żeligowskiego (październik 1920) Wilno zostało ponownie włączone w granice Rzeczypospolitej Polskiej.