Choć pierwsze starania o uczynienie z Poznania miasta akademickiego przypadły na wiek XVI i XVII (utworzenie Szkoły Lubrańskiego w 1519 roku; utworzenie Kolegium Jezuickiego w 1611 roku), to jednak dopiero w roku 1919 powołano do życia i zainaugurowano działalność Wszechnicy Piastowskiej, nazywanej potocznie Uniwersytetem Poznańskim. Kształcenie odbywało się początkowo wyłącznie na Wydziale Filozoficznym, z czasem utworzono także Wydział Prawa, a jesienią 1920 roku Wydział Lekarski. Pierwszym rektorem uniwersytetu był prof. Heliodor Święcicki, następnie prof. Zygmunt Lisowski, a później prof. Stanisław Dobrzycki. Uniwersytet Poznański był jednym z sześciu działających na terenie Rzeczypospolitej w latach (1919-1939). Do wybuchu II wojny światowej działalność naukowo-dydaktyczną realizowano na pięciu wydziałach: prawno-ekonomicznym, rolniczo-leśnym, lekarskim, matematyczno-przyrodniczym oraz humanistycznym. Na czas okupacji przypadło zamknięcie wszystkich polskich szkół wyższych, włączając w to uniwersytet w Poznaniu. W miejscu wspomnianego powołany został do życia niemiecki Reichsuniversität Posen, nie był on jednak kontynuatorem funkcjonującej przed wojną akademii. Poznańska kadra akademicka współtworzyła natomiast Uniwersytet Ziem Zachodnich, który w październiku 1940 roku utworzono w Warszawie, jego działalność przerwał wybuch powstania warszawskiego (1944). UZZ zdołał wykształcić wciągu niespełna czterech lat ponad 2000 studentów. Po 1945 roku działalność Uniwersytetu Poznańskiego została wznowiona, zmieniono jednak jego strukturę organizacyjną. Wydział Medyczny przekształcono w Akademię Medyczną, Studium Wychowania Fizycznego w Wyższą Szkołę Wychowania Fizycznego, Wydział Rolniczy w Wyższą Szkołę Rolniczą, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy przekształcono w Wydział Biologii i Nauk o Ziemi, a z Wydziału Humanistycznego wyodrębniono Wydział Filologiczny i Filozoficzno-Historyczny. W 1955 roku nazwa uczelni otrzymała nowe brzmienie i patrona – Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM). W dniu dzisiejszym kształcenie na UAM odbywa się na piętnastu wydziałach, a honory rektora pełni prof. Andrzej Lesicki.