Awers monety: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej na tle fragmentu szachownicy. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA 10 ZŁ 1999. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.
Rewers monety: Z prawej strony śmigłowiec oraz wizerunki dwóch żołnierzy na linach. Z lewej strony wyobrażenie kuli ziemskiej ze stylizowaną siatką geograficzną. U góry półkolem napis: WSTĄPIENIE POLSKI, poniżej z lewej strony napis: DO NATO wkomponowany w wizerunek kuli ziemskiej.
Projektant monety: Ewa Tyc-Karpińska

Dwunastego marca 1999 roku Polska, wraz z Czechami i Węgrami, stała się członkiem NATO. Decyzja o członkowstwie była dla wolnej Polski kwestią racji stanu. Powody ku temu są chyba oczywiste, niemniej warto je przypomnieć.

Po drugiej wojnie światowej decyzje polityczne zapadały bez udziału maluczkich, czyli państw takich jak Polska. Ceną, którą państwa zachodnie zapłaciły za udział i pomoc ZSRR w pokonaniu nazistów była ograniczona suwerenność wielu państw wschodniej Europy. Doprowadziło to do faktycznego podziału Europy i świata na dwa obozy: obóz demokratycznych państw zachodnich i bloku komunistycznego kontrolowanego przez Związek Radziecki. Pomiędzy narodami powstała żelazna kurtyna, przez którą z trudem przedzierali się ludzie, idee czy też wolne słowo. Narzucony Polsce ustrój gospodarczy i polityczny oddaliły wizję Polskę wolnej i demokratycznej. Nasz kraj nie miał możliwości prowadzenia suwerennej polityki zagranicznej, swobodnego wyboru sojuszników politycznych, partnerów gospodarczych i militarnych. Polską armię i zasoby materialne podporządkowano działaniom w ramach Układu Warszawskiego, który miał służyć do obrony narzuconego nam porządku Jałtańskiego oraz do zabezpieczenia obozu państw socjalistycznych. Układ ten służył w istocie umocnieniu totalitarnego systemu komunistycznego i dominacji ZSRR w naszej części Europy. Względy bezpieczeństwa państw zależnych od ZSRR były kwestią drugorzędną. Niechlubną zasługą Układu było stłumienie wolnościowych ambicji Czechosłowacji w 1968 roku.

Historia udowodniła jednak, że system komunistyczny był systemem złym moralnie, ale także upośledzonym w sensie gospodarczym i ekonomicznym, co zadecydowało o jego upadku. Upadek ten nie byłby jednak możliwy gdyby nie społeczeństwa. Po sierpniu 1980 roku, po zrywie Solidarnościowym nic nie mogło powstrzymać zmian i niezadowolenia społecznego, które zwieńczeniem była pokojowa transformacja ustrojowa roku 1989, która dała początek nieodwracalnych zmian na mapie politycznej Europy Środkowej i Wschodniej.

Odzyskanie wolności, możliwość stanowienia o własnym losie, kształtowania polityki wewnętrznej i zagranicznej, umożliwiło Polsce podejmowanie decyzji zgodnych z naszym interesem narodowym.

Z Europą Zachodnią łączą Polskę więzi historyczne, cywilizacyjne: wspólne zamiłowanie i szacunek do wolności i demokracji. Niestety polskie doświadczenie nauczyło nas, że w czasach kryzysu, ciężkiej próby, więzi te mogą okazać się niewystarczające. Wciąż bliskie i bolesne były doświadczenia i rozczarowania powojenne. Z tego względu istotne z psychologicznego, historycznego i politycznego punktu widzenia było przystąpienie Polski do Sojuszu Północno-atlantyckiego, a więc trwałe, polityczne, militarne i strukturalne związanie się z krajami zachodnimi. Kolejnym argumentem za przystąpieniem do NATO była sama historia sojuszu, który przez ponad pół wieku zapewniał bezpieczeństwo i stabilizację, umożliwiającą rozwój swoich członków. Polska uznała, że NATO będzie też gwarantem jej bezpieczeństwa i dobrobytu. Sojusz opiera się bowiem na mechanizmach politycznych oraz współpracy wojskowej, które nakładają na jego członków obowiązek solidarnej obrony przed agresją zewnętrzną. Buduje on również mechanizmy zapewniające skuteczność takiej obrony. Samo istnienie NATO, obecność w nim takich potęg gospodarczych i militarnych jak USA czy Wielka Brytania skutecznie odstrasza potencjalnych agresorów.

Mimo tego, że w chwili przystąpienia do NATO Polska znajdowała się w dobrej sytuacji, bez jawnych zagrożeń ze strony państw trzecich, to członkostwo w Sojuszu było nie tylko kwestią umotywowaną historycznie – doświadczeniami sprzed i po wojny. Wszakże nawet obecnie w Europie Środkowej i Wschodniej bezpieczeństwo, demokracja, wolność i prawa człowieka nie są dane raz na zawsze, nie wszędzie też są pewnikami. Nie dla każdego europejskiego społeczeństwa, nawet w XXI wieku, są one czymś oczywistym, niezauważalnym, tak jak to jest w Polsce. Przykłady Ukrainy, (która proces swojej demokratyzacji dokończyła, a w zasadzie potwierdziła nie tak dawno, poprzez „pomarańczową rewolucję”) i Białorusi, rządzonej od lat przez dyktaturę Łukaszenki, pokazują, że demokracja, wolność i prawa człowieka nie są jeszcze (dla wszystkich narodów) czymś oczywistym i pewnym. Dlatego też przystąpienie do NATO było dla Polski nie tyle kwestią komfortu; samej możliwości podjęcia decyzji, ale wręcz koniecznością. Żywe były wówczas wspomnienia krwawej i okrutnej wojny na Bałkanach, która toczyła się wcale nie tak daleko od naszych granic. Z tego względu przystąpienie do Sojuszu było obowiązkiem zapewnienia dalszego trwania i rozwoju demokracji w Polsce, w naszej części Europy. Była to decyzja mająca na uwadze także przyszłe pokolenia, która zapewnia im spokojny i bezpieczny rozwój w wolnej Polsce, w wolnej Europie. Ponadto nasze członkostwo w NATO pozwala nam zwracać uwagę naszych sojuszników na sytuację w innych krajach europejskich, takich jak Białoruś, która nie doczekała się jeszcze swojego Sierpnia '80, swojej Solidarności.