10 zł, Rycerz ciężkozbrojny XV wiek - historia jazdy polskiej

Powiększ

Kod produktu: PAR_1055

Ocena

Napisz opinię

Cena: 72,00 zł

Ilość

Dodaj do listy życzeń

Podstawowe parametry:

Data emisji: 24-10-2007

Metal: Ag 925 (srebro)

Nakład: 57 000 szt.

Opakowanie: plastikowy kapsel

Rok emisji: 2007

Średnica monety: moneta prostokątna

Stan zachowania: L(menniczy)

Waga monety: 14,14 g

Opis produktu

Rewers: Stylizowane wizerunki: rycerza ciężkozbrojnego z kopią na koniu oraz w tle kontury rycerza z obnażonym mieczem na koniu. U góry z prawej strony kontury zabudowań miejskich. U dołu pod łamaną linią napis: RYCERZ/ CIĘŻKOZBROJNY, nad wyrazem CIĘŻKOZBROJNY, nad linią z prawej strony napis: XV w.

Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Nad orłem hełm rycerski oraz wokół orła i hełmu ornament roślinny. Pod orłem z prawej strony napis: 10/ZŁ, z lewej strony ukośnie wizerunek miecza. Pod mieczem oznaczenie roku emisji: 2007. Z lewej strony pionowo napis: RZECZPOSPOLITA, u dołu napis: POLSKA. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.

Rycerze posiadali specjalny status społeczny i byli przedstawicielami uprzywilejowanej warstwy feudalnej. Jako wasale – osoby podlegające zwierzchności swojego suwerena, zobowiązani byli do pełnienia służby wojskowej i do ochrony swojego pana w zamian za przywileje. Ich postępowanie opierało się na specjalnym etosie z uwzględnieniem kodeksu rycerskiego. W skład etosu rycerskiego wchodziły następujące wartości:

- Dobre urodzenie – stanowiło podstawowy warunek zostania rycerzem, potwierdzający wysoka pozycję społeczną.

- Solidarność rycerska – jej wyrazem była na przykład idea bractw rycerskich, mająca swoją kontynuację w powoływaniu towarzystw turniejowych.

- Hojność – skąpstwo było przypisywane pospólstwu i mieszczanom. Rycerz zaś winien być rozrzutny, co mogło mu zjednywać sprzymierzeńców i rozgłos.

- Żądza sławy – rycerz szukał chwały na polach bitew, na polowaniach i podczas rycerskich turniejów. Chodziło o zapisanie swojego imienia na kartach historii.

- Odwaga – zarzucenie rycerzowi tchórzostwa stanowiło największą – oprócz oskarżenia o wiarołomstwo – zniewagę.

- Wierność danemu słowu – odróżniała rycerza od chłopa i mieszczanina. Dotyczyła jednak wyłącznie osób równych stanem (społecznym). Szczególnie ważną odmianą tej wierności, na której opierał się w zasadzie system feudalny, była wierność seniorowi.

- Etyka walki – była jednym z najważniejszych składników rycerskiego etosu. Tworzyły ją dbałość o równe szanse w walce (nieatakowanie słabszych, dozbrajanie przeciwnika), powinność ataku twarzą w twarz oraz szacunek dla przeciwnika – szacunek ten ograniczał się do przeciwników dobrze urodzonych, tak jak wierność słowu.

- Siła fizyczna, uroda, wdzięk – cechy bezspornie odróżniające rycerza od plebsu. W literaturze rycerskiej dobrze urodzonego wojownika, już od dziecka, cechuje niespotykana siła i walory fizyczne.

- Szlachetna postawa wobec kobiet – dzięki literaturze rycerskiej pojawił się pogląd, że myśl o ukochanej wzmacnia rycerza w boju, nadając mu cech wyższych.

Przywołany powyżej etos stanowił pewien wzorzec, który można spotkać przede wszystkim w literaturze. W rzeczywistości rzadko był on wcielany w życie.

W czasach piastowskich rycerze (pancerni) wchodzili w skład stałego wojska będącego na utrzymaniu władcy. Władca musiał zapewnić im uzbrojenie, konie, broń, żywność a ponadto wypłacał im regularny żołd. Na szereg przywilejów mogła liczyć także rodzina wojownika. Niemniej rycerze bogacili się i zbroili również na własną rękę – zdobywając łupy w trakcie wypraw wojennych. W czasie starć ówczesnego rycerza (jeźdźca) ochraniała kolczuga wykonana z żelaznych łusek naszytych na skórzany kaftan. Pancerz ten mógł ważyć nawet 15 kilogramów. Oprócz tego jeździec nosił metalowy hełm oraz tarczę wykonaną z metalu lub drewna i pokrytą skórą. Do walki służyły mu włócznia i miecz.