10 zł, 125 rocznica urodzin Karola Szymanowskiego 1882-1937

Powiększ

Kod produktu: PAR_1054

Ocena

Napisz opinię

Cena:61,00 zł

Opis produktu

Rewers monety: Stylizowane wizerunki: popiersia Karola Szymanowskiego oraz zapisu nutowego wkomponowanego w postać. Z lewej strony widoczny w zależności od kąta patrzenia napis: 1882 lub napis: 1937. W otoku napis: 125. ROCZNICA URODZIN KAROLA SZYMANOWSKIEGO. Między początkiem a końcem napisu - kropka.

Awers monety: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej na tle stylizowanego wizerunku zapisu nutowego. Pod orłem napis: 10 ZŁ. Z lewej strony fragment klawiatury fortepianu. W otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2007. Między początkiem a końcem napisu - kropka. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.

Projektant monety: Urszula Walerzak

Karol Szymanowski urodził się 3 października 1882 roku w Tymoszówce na Ukrainie, gdzie spędził dzieciństwo. Naukę gry na fortepianie rozpoczął w wieku siedmiu lat, najpierw pod okiem ojca, następnie w szkole muzycznej w Elizawetgradzie pod okiem Gustawa Neuhausa.

Od 1901 roku przez cztery lata uczył się w Warszawie: harmonii u Marka Zawirskiego, a kontrapunktu i kompozycji u Zygmunta Nosowskiego.

W Warszawie Szymanowski poznał, m.in. Artura Rubinsteina, Witkacego i Żeromskiego. Z Witkacym odbył podróż do Włoch w 1905 roku. W tym samym roku wraz z Grzegorzem Fitelbergiem, Ludomirem Różyckim i Apolinarym Szeluto założył Spółkę Nakładową Młodych Kompozytorów Polskich, działającą pod mecenatem Władysława Lubomirskiego i promującą twórczość polskich kompozytorów współczesnych. Grupa ta zyskała niebawem miano "Młodej Polski". W ciągu następnych trzech lat Szymanowski koncertował w Berlinie i Lipsku, odbywając także kolejna podróż do Włoch. W 1912 roku zamieszkał w Wiedniu i związał się dziesięcioletnim kontraktem z firmą Universal-Edition. W 1914 roku ponownie udał się do Włoch, a także do Afryki Północnej. W drodze powrotnej zatrzymał się w Paryżu, gdzie zapoznał się z twórczością Debussy'ego i Ravela. Zainspirowały go wtedy impresjonizm, a także egzotyka i starożytność. W tamtym okresie Szymanowski uprościł fakturę swoich utworów. Rezygnując z wielu wątków melodycznych, nie zrezygnował jednak z melodii. Na plan pierwszy wysunął harmonię, którą aktywnie łączył z melodią, co stanowiło jego wyróżnik na tle innych, współczesnych impresjonistów. W okresie powstał jeden z jego najsłynniejszych utworów, opera „Król Roger” do libretta Jarosława Iwaszkiewicza.

Po bolszewickiej rewolucji kompozytor przeprowadził się do Elizawetgradu, a w 1919 roku do Warszawy. W maju 1922 roku odbył się jego, zakończony wielkim sukcesem, koncert w Paryżu. W 1922 roku po raz pierwszy przybył do Zakopanego, które odtąd często odwiedzał. Jego muzyczne zainteresowania kierowały się wówczas w stronę polskiej muzyki ludowej, zwłaszcza podhalańskiej i kurpiowskiej.

W 1926 roku Szymanowski odrzucił propozycję objęcia stanowiska dyrektora Konserwatorium Kairskiego. Rok później objął stanowisko rektora Konserwatorium Warszawskiego, którym kierował przez dwa lata. Następnie od września 1930 roku do kwietnia 1932 pełnił funkcję rektora Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie. Od 1930 zamieszkał na stałe w Zakopanem, w willi "Atma". W latach 1933-36 koncertował jako wykonawca własnych utworów we Francji, Belgii, Holandii, Anglii, Włoszech, Jugosławii, Bułgarii, Niemczech, Szwecji, Danii, Norwegii i Związku Radzieckim. W 1935 roku doszło do jedynego spotkania dwóch największych polskich kompozytorów XX wieku - Karola Szymanowskiego i Witolda Lutosławskiego. W listopadzie tego roku Szymanowski opuścił Zakopane, już na zawsze. W 1936 roku kilkakrotnie odwiedzał sanatorium w Grasse we Francji. W marcu 1937 roku przyjechał do sanatorium w Lozannie, gdzie zmarł 29 marca.

Został uhonorowany następującymi odznaczeniami: Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Oficerskim Korony Włoskiej, Orderem Komandorskim Korony Włoskiej, odznaką honorową Regia Accademia di Santa Cecilia, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury. Ponadto otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz członkostwa honorowe Česká akademie věd a umění, Łotewskiego Konserwatorium Muzycznego w Rydze, Królewskiej Akademii Św. Cecylii w Rzymie, Królewskiej Akademii Muzycznej w Belgradzie, Międzynarodowego Towarzystwa Muzyki Współczesnej.

W 1935 roku kompozytor został odznaczony Państwową Nagrodą Muzyczną.

Jego utwory stały się bardzo popularne wśród dyrygentów brytyjskich, choćby Simona Rattle'a, który w latach dziewięćdziesiątych spopularyzował muzykę Szymanowskiego na świecie, wykonując jego „Sabat Mater”, czy „III symfonię”. Co ciekawe, sam Witold Lutosławski przyznał kiedyś, że usłyszawszy „III symfonię” postanowił zostac kompozytorem.

W ostatnim dziesięcioleciu muzyka Szymanowskiego przeżywa prawdziwy i zasłużony renesans. Posiada ona niepowtarzalny urok i oryginalność, którą doceniają liczni melomani.