10 zł, Krzysztof Kamil Baczyński

Powiększ

Kod produktu: PAR_1127

Ocena

Napisz opinię

Cena: 61,00 zł

Ilość

Dodaj do listy życzeń

Podstawowe parametry:

Data emisji: 24-07-2009

Metal: Ag 925 (srebro)

Nakład: 100.000 szt.

Opakowanie: kapsel

Rok emisji: 2009

Średnica monety: 32 mm

Stan zachowania: menniczy

Waga monety: 14,14 g

Opis produktu

Awers monety: U góry wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej na tle stylizowanego wizerunku płonącej wyrwy w murze. Po prawej stronie orła oznaczenie roku emisji: 2009. Poniżej napis: 10 ZŁ. W środku napis: RZECZPOSPOLITA/POLSKA. Z lewej i z prawej strony stylizowane wizerunki fragmentów płonących budynków. W otoku napis: 65. ROCZNICA POWSTANIA WARSZAWSKIEGO. U dołu półkolem stylizowane wizerunki: kartek, książki, hełmu oraz Znaku Polski Walczącej, na tle stylizowanego wizerunku fragmentu ściany z cegieł. Pod lewą łapą orła znak mennicy: M/W.

Rewers monety: Centralnie na tle stylizowanego wizerunku płomieni stylizowany wizerunek popiersia Krzysztofa Kamila Baczyńskiego z przypiętą do marynarki odznaką „Agricoli”. U góry półkolem napis: KRZYSZTOF KAMIL BACZYŃSKI. Z prawej strony napis: POECI/ WARSZAWSCY. U dołu z prawej strony na tle stylizowanego wizerunku kartek fragment wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego „Pocałunek”: „…TRZEBA/ NAM TERAZ/ UMIERAĆ/ BY POLSKA/ UMIAŁA/ ZNÓW/ ŻYĆ.”.

Projektant monety: Roussanka Nowakowska

Krzysztof Kamil Baczyński urodził się 22 stycznia 1921 roku. Jego matka Stefania opuściła dom rodzinny kilka miesięcy po narodzinach Krzysztofa i udała się do Białegostoku, gdzie pracowała jako nauczycielka. Krzysztof dołączył do niej mając 6 lat, wtedy też rozpoczął naukę w ćwiczeniówce matki, jego nauczycielka była Władysława Cuszlak. Już od najmłodszych lat Krzysztof przejawiał zainteresowanie pisaniem i rysowaniem.

W 1931 roku rozpoczął naukę na kierunku humanistycznym w Gimnazjum im. Stefana Batorego, gdzie przyłączył się do tajnego i radykalnego ugrupowania „Spartakus". Dały o sobie wówczas znać lewicowe poglądy Baczyńskiego, które nie ograniczały się jedynie do słów i przynależności do „Spartakusa”. Wiemy, że Baczyński brał czynny udział w akcji popierającej strajk nauczycieli, dostarczał również wałówek strajkującym robotnikom.

Z tego okresu, a dokładnie z roku 1936, pochodzi także pierwszy znany wiersz młodego poety, pt. „Wypadek przy pracy”.

Baczyński był przeciętnym uczniem, nie wyróżniał się nawet na lekcjach języka polskiego. Najlepiej szło mu na lekcjach rysunku, na których dostawał najlepsze oceny. Sam Baczyński wspominał później, że za szkołą nie przepadał. Świadczyć może o tym również początek jednego z jego (nie zachowanych w całości) opowiadań, w którym artysta pisał złośliwie o „Gimnazjum imienia Boobalka I...”.

W 1939 roku Baczyński zdał maturę, po czym wraz z kilkoma kolegami wyjechał do Bukowiny Tatrzańskiej. Wkrótce, 27 lipca, zmarł jego ojciec. Baczyński zamierzał studiować na warszawskiej ASP. Na drodze stanęły jednak wojna i śmierć ojca.

Po śmierci ojca, matka Baczyńskiego, którą tą śmierć bardzo przeżyła, załamała się i zachorowała na serce. Baczyński musiał szybko dorosnąć, aby zaopiekować się matką, także pod względem materialnym.

Tymczasem Naziści zajęli Warszawę, ale Baczyński musiał kryć przed matką swoje emocje i reakcje tym spowodowane. Jedynym „wyjściem” dla jego emocji stała się poezja, którą zapisywał na przypadkowych kartkach papieru. Od tego momentu możemy mówić o początku Baczyńskiego-poety.

W grudniu 1941 roku, czyli w wieku niespełna dwudziestu jeden lat, Baczyński poznał Barbarę Drapczyńską, która zainspirowała go do stworzenia pięknych erotyków. Pół roku później, Drapczyńska została żoną Baczyńskiego. Poeta darzył uczuciami także inne kobiety, o czym świadczą utwory-wyznania miłosne skierowane do Zuzanny Chuweń i do Anny, jego pierwszej, niespełnionej miłości.

Wojna nie dała o sobie zapomnieć. W obawie o losy swojej twórczości, Baczyński zwykł tworzyć swoje wiersze w kilku kopiach, które przekazywał następnie na przechowanie swoim znajomym. W pierwszym okresie wojny Baczyński należał do lewicowej grupy „Promienie”. W wyniku kolejnych doświadczeń, w tym wieści o tragicznym losie polskich oficerów więzionych w ZSRR, poglądy poety ulegały jednak zmianie. Baczyński był absolwentem Szkoły Podchorążych Rezerwy „Agricoli", uczestniczył w akcjach sabotażowych skierowanych przeciwko Niemcom, m.in. w głośnej akcji „T.U." z 27 kwietnia 1944 roku, mającej na celu wysadzenie pociągu niemieckiego na trasie Tłuszcz—Urle. Jednak w obawie o życie Baczyńskiego-poety, nie chciano go dopuszczać do akcji przeciwko okupantom. Baczyński boleśnie przeżywał tak nierówne traktowanie, czemu dawał także wyraz w swoich wierszach. Okres wojenny był dobry dla Baczyńskiego jako artysty. W okresie od września 1941 roku do lata 1942 roku napisał około stu wierszy. Ostatni znany utwór datowany jest na 13 lipca 1944 roku. Krzysztof Baczyński zginął w czwartym dniu Powstania, trafiony kulą niemieckiego snajpera. We wrześniu tego roku zginęła, również walcząca w Powstaniu, żona poety.

W 1947 roku Krzysztof Kamil Baczyński został pośmiertnie odznaczony Medalem za Warszawę i Krzyżem Armii Krajowej. Bezpośrednio po śmierci pochowano go na tyłach Pałacu Blanka. Po wojnie ciało zostało przeniesione na Cmentarz Wojskowy na Powązkach.

Poezja Baczyńskiego była głosem pokolenia „Kolumbów”, straconej generacji, której wojna odebrała szanse na normalne życie. Było to pokolenie młodych ludzi, którzy musieli poradzić sobie z traumą, jaką była wojna. Sami też musieli odnaleźć odpowiednią dla siebie postawę wobec ówczesnych wydarzeń.

Baczyński, w swojej poezji, często używał liczby mnogiej, jakby pisał w imieniu całej generacji. Jego wiersze miały charakter katastroficzny, a poeta zajmował stanowisko bycia we wnętrzu dziejącej się na jego oczach apokalipsy. Widział on wojnę jako koniec dotychczasowego świata, jego wartości i zasad. Był świadom tragicznego losu swojego pokolenia, nie popadając przy tym w przejaskrawienia. Jednocześnie, obok tych „wojennych” utworów, Baczyński potrafił stworzyć wiersze jakby z „innego” świata, w którym było miejsce na piękno i nadzieję.

Źródła:

Wiesław Budzyński, Miłość i śmierć Krzysztofa Kamila, Świat Książki, 1998. www.baczynski.art.pl