Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe powołane zostało do życia 29 października 1909 roku we Lwowie. Na prezesa stowarzyszenia wybrano Kazimierza Dłuskiego, naczelnikiem został Mariusz Zaruski, a siedzibą Dworzec Tatrzański (budynek przy ulicy Krupówki 12 w Zakopanem; dzisiaj TOPR zajmuje budynek przy ulicy Piłsudskiego 63a w Zakopanem). Główną misją stowarzyszenia, od momentu jego utworzenia, było ratownictwo górskie na obszarze polskich Tatr. Teoretycznie każdy może zostać ratownikiem tatrzańskim, jednak najpierw spełnić należy kilka niezbędnych wymogów formalnych, a w tym: okres próbny trwający od 1,5 roku do 3 lat, doskonała znajomość topografii Tatr, rozległa wiedza o wspinaczce górskiej, speleologii, narciarstwie, ratownictwie oraz autoasekuracji. Zakończenie szkolenia uwieńczone jest złożeniem przysięgi na ręce naczelnika. W czasie II wojny światowej TOPR funkcjonował pod nazwą Freiwillige Tatra Bergwacht. Po wojnie stowarzyszenie włączone zostało w strukturę Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego (GOPR), by następnie działać pod nazwą „Grupa Tatrzańska GOPR”. Począwszy od 1991 roku TOPR odłączył się od struktur GOPR-u, a na stanowisko naczelnika wybrano Piotra Malinowskiego (1991-1993), później został nim Robert Janik (1993-1998), natomiast od 1998 roku do dnia dzisiejszego tę funkcję pełni Jan Krzysztof. Jeden z najtragiczniejszych w skutkach wypadków, w jakim swą nieocenioną pomocą służyli ratownicy TOPR-u miał miejsce 28 stycznia 2003 roku, kiedy to lawina porwała 13-osobową grupę licealistów z Tych zmierzających na Rysy. Wskutek nieszczęśliwego wypadku śmierć poniosło 8 osób. Z okazji 100-lecia powstania TOPR-u Poczta Polska wprowadziła znaczek z fotografią pierwszych ratowników górskich, wydano również film „Na każde wezwanie naczelnika o historii TOPR-u”, natomiast Narodowy Bank Polski wyemitował okolicznościową monetę.