Na przełomie maja i kwietnia 1945 roku Berlin stał się areną walk między III Rzeszą, a Związkiem Radzieckim. Operacja berlińska lub jak zwykło się ją określać w rosyjskiej historiografii, Berlińska Strategiczna Operacja Ofensywna, rozpoczęła się 16 kwietnia 1945 roku wraz ze zbliżeniem się wojsk Armii Czerwonej na odległość 60 km od Berlina. Zdobycie stolicy nazistowskich Niemiec było dla Józefa Stalina kwestią priorytetową ze względu na spodziewany wydźwięk propagandowy. Działania wojenne stoczone podczas operacji berlińskiej dzieli się na trzy etapy: pierwszy (16-19 kwietnia), przełamanie obrony niemieckiej nad Odrą i Nysą Łużycką; drugi (20-25 kwietnia), przekroczenie Odry i natarcie w głąb Brandenburgii i Łużyc; trzeci (26 kwietnia – 8 maja), walka o kolejne punkty strategiczne i dzielnice w mieście.

Od pierwszych dni maja 1945 roku rozwój zdarzeń zaczął przyjmować skrajnie niekorzystny obrót dla III Rzeszy, Adolf Hitler, zdając sobie sprawę z nieuchronnej klęski, wyraził zgodę na podjęcie próby wydostania się z miasta i tego samego dnia popełnił samobójstwo. 9 maja 1945 roku III Rzesza skapitulowała. W bitwie o Berlin nie zabrakło również polskiego akcentu. Armia Wojska Polskiego, walcząca u boku Armii Czerwonej, dowodzona była przez gen. Michała Rolę-Żymierskiego. Walki stoczone przez polskich żołnierzy upamiętniono na Grobie Nieznanego Żołnierza w Warszawie. Cmentarz polskich żołnierzy poległych w trakcie operacji znajduje się w berlińskim parku Volkspark Friedrichshain.