20 zł, Tysiąclecie miasta Gdańska

Powiększ

Kod produktu: PAR_744

Ocena

Napisz opinię

Cena: 242,00 zł

Ilość

Dodaj do listy życzeń

Podstawowe parametry:

Metal: Ag 925

Nakład: 20 000 szt.

Opakowanie: Kapsel

Rok emisji: 1996

Średnica monety: 38,61 mm

Stan zachowania: L (menniczy)

Waga monety: 31,1 g

Opis produktu

Rewers: Lwy podtrzymujące tarczę herbową z koroną i dwoma krzyżami, w tle u góry zarys panoramy miasta. Powyżej panoramy napis: TYSIĄCLECIE, a pod herbem: MIASTA/GDAŃSKA. Po bokach herbu - z lewej rok: 997, z prawej rok: 1997.

Awers: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, po bokach orła oznaczenie roku emisji: 19-96, pod orłem napis: ZŁ 20 ZŁ, w otoku napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA poprzedzony oraz zakończony pięcioma perełkami.

Projektant: Ewa Tyc-Karpińska

Najstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Gdańska pochodzą z okresu epoki kamiennej (2500-1700 p.n.e.), a znaleziska archeologiczne potwierdzają istnienie kultury łużyckiej, prasłowiańskiej i rzymskiej. Gdańsk natomiast datuje swój początek na IX wiek naszej ery, kiedy to w 975 roku Mieszko I nakazał wybudowanie grodu i portu nad Motławą. Nazwa miasta została uwieczniona jako „Gyddanyzc” w Żywocie Św. Wojciecha. Prawa miejskie nadał Gdańskowi książę pomorski Świętopełk II w 1236 roku. Wkr&´tce miasto zyskało na znaczeniu i zaczęło dynamicznie się rozwijać, ale działo się to już pod panowaniem Krzyżaków, którzy opanowali gród w 1308 roku. Wybudowali oni nowy zamek i wprowadzili nowoczesną administrację z rajcami i burmistrzem. Już około 1400 roku zespół gdański składał się z czterech miast: Głównego, Starego, Młodego i Osieka. Miasto zyskiwało także pod względem gospodarczym, bogacąc się na handlu.

W 1440 roku miasto zostało włączone do Związku Pruskiego. W 1454 roku Kazimierz Jagiellończyk przyłączył miasto (i całe Prusy) do Polski. W czasie wojny 13-letniej Gdańsk w dużej mierze finansował i wspomagał Polskę militarnie, dlatego też po przyłączeniu Prus do Polski miasto uzyskało znaczące korzyści. W 1457 roku Kazimierz Jagiellończyk dał miastu autonomię, która w ciągu kolejnych 300 lat umożliwiła Gdańskowi dynamiczny rozwój. Oddzielne miasta połączono w jeden organ administracyjny, posiadający prawo bicia własnych monet, kontroli żeglugi oraz wolnego transportu z Polski i Litwy. Z czasem, za panowania Zygmunta Augusta, autonomia Gdańska stała się zarzewiem trwałego konfliktu miasta z polskimi monarchami. W 1577 roku, za czasów Stefana Batorego konflikt przerodził się w wojnę. Po jej zakończeniu Gdańsk, mimo pozornych ustępstw, stało się silniejszy i bardziej samodzielny niż wcześniej. Kolejne, XVII stulecie to Złoty Okres Gdańska, liczącego wtedy 77 tysięcy mieszkańców. Miasto było wówczas jednym z największych i najbogatszych miast Europy, dlatego też przyciągało kupców, marynarzy, inteligencję i artystów z całej Europy. Fortyfikacje, które wtedy powstały należały do najpotężniejszych w Europie. Ale dobry okres musiał się kiedyś skończyć. Wojny, w których uczestniczyła Polski nie zbliżały się zazwyczaj do miasta, ponieważ większość obcych władców nie ryzykowała prób sfrorsowania gdańskich fortyfikacji. Udało się to dopiero Szwedom w XVIII wieku podczas wojen szwedzkich. Miasto zostało wówczas odcięte od dostaw zboża z Polski.

W 1734 roku Gdańśk uznał prawo Stanisława Leszczyńskiego do polskiej korony, co zakończyło się oblężeniem miasta przez wojska rosyjskie, kapitulacją i ogromnymi kosztami w postaci kontrybucji. Po pierwszym rozbiorze Polski (1772 rok) miasto zostało dosłownie odcięte od Królewstwa Polskiego przez Prusy. Ponadto król pruski wprowadził gospodarczą blokadę miasta. Po drugim rozbiorze z 1793 roku Gdańsk ponownie znalazł się w pruskiej sferze wpływów. Wolność dla Gdańska przyszła w 1807 roku, w wyniku wojen napoleońskich. Wówczas Gdańsk, po raz pierwszy, stał się Wolnym Miastem. Stopniowa polepsza się koniunktura gospodarcza: rozwija się przemysł i komunikacja. W latach 1850 - 1870 zostały uruchomione pierwsze połączenia kolejowe, gazownia, wodociąg miejski, konny tramwaj. Na początku XX wieku, w 1904 roku powstała Politechnika Gdańska.

Traktat Wersalski powołał do życia Wolne Miasto Gdańsk. Choć było to spełnienie marzeń mieszkańców, to doprowadziło to do kolejnego konfliktu z państwem polskim. W jego wyniku gdański port został wyłączony z udziału w polskim eksporcie, który, aby ominąć Gdańsk, został skierowany do nowo powstałego portu w Gdyni. Pierwszego września 1939 roku, atakiem na Westerplatte, rozpoczęła się II wojna światowa. Podczas wojny Gdańsk dwukrotnie był celem alianckich bombardowań. Największe zniszczenia powstały jednak w trakcie, dokonanego przez polskie i radzieckie wojska, wyzwolenia. Po ówczesnych grabieżach oraz sztormach, które w tym samym 1945 roku nawiedziły miasto, historyczne centrum Gdańska zostało niemal całkowicie zniszczone.

Po wojnie wysiedlono większość rodowitych mieszkańców miasta, by w ich miejsce sprowadzić repatriantów ze Wschodu oraz ludność z Pomorza i Polski centralnej. Odbudowa miasta po wojennych zniszczeniach przebiegała jednak sprawnie. Rozbudowano stocznię, co przyciągnęło nowych mieszkańców – w roku 1960 miasto liczyło ich już niemal 300 tysięcy. W kolejnej dekadzie powstała Rafineria, Port Północny, a także Uniwersytet Gdański. Gdańsk ponownie stał się największym portem na Bałtyku. Miasto było też miejscem licznych, inteligencko-robotniczych wystąpień przeciwko władzy komunistycznej. Z czasem stał się on miejscem zarejestrowania „Solidarności” w 1980 roku. Obecnie miasto liczy pół miliona mieszkańców i nadal jest ważnym ośrodkiem przemysłowym, kulturalnym i edukacyjnym. Ponadto korzysta ono także ze statusu pomorskiej stolicy przemysłu turystycznego i handlowego. Port morski i lotniczy sprawiają, że Gdańsk jest atrakcyjnym miejscem dla biznesu, zapewniającym kontakt z resztą Europy.