Okres panowania Zygmunta II Augusta mierzony jest latami od 1 kwietnia 1548 do 7 lipca 1572 roku. Władzę objął w dość nietypowych okolicznościach, bowiem został koronowany zgodnie z zasadą vivente rege jeszcze za życia poprzedniego króla Polski, co doprowadziło do wielkiego buntu szlachty. Faktyczną władzę objął dopiero w 1548 roku. Był synem Zygmunta I Starego i Bony Sforzy oraz ostatnim męskim przedstawicielem dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Warto pamiętać, że dzięki jego inicjatywie Koronę Królestwa Polskiego i Wielkie Księstwo Litewskie na mocy Unii Lubelskiej połączono w jedno państwo – Rzeczpospolitą Obojga Narodów.

W związek małżeński wstąpił trzy razy: w 1543 roku z Elżbietą Austriaczką z Habsburgów (córką cesarza Ferdynanda I Habsburga), małżeństwo nie było udane, a Elżbieta zmarła już dwa lata po ślubie; w 1547 roku wbrew woli swojego ojca i matki ożenił się z Barbarą Radziwiłłówną i choć małżeństwo uznano za mezalians, godzący w powagę dynastii i państwa, Barbara została koronowana na królową Polski 7 grudnia 1550 roku; ostatnią, trzecią żoną Zygmunta Augusta, począwszy od 1553 roku, była Katarzyna Habsburżanka (siostra Elżbiety). Niestety, Zygmunt August nie doczekał się potomka ani z Elżbietą Austriaczką z Habsburgów, ani z Barbarą Radziwiłłówną, ani z Barbarą z Habsburgów. Zmarł 7 lipca 1572 roku w Knyszynie mając zaledwie 52 lata. Pogrzeb odbył się z zachowaniem wyjątkowo uroczystego ceremoniału. Mszę żałobną koncelebrowano z kaplicy zamku w Tykocinie, a same uroczystości pogrzebowe odbywały się na krakowskim Wawelu.

Postać króla została upamiętniona m.in. w Parku Strzeleckim w Krakowie przy ul. Lubicz; na Rynku Zygmunta Augusta w centrum Augustowa; na szczycie wieży ratusza Głównego Miasta Gdańska.