Budowę krakowskiego Teatru im. Juliusza Słowackiego (nazwę tę otrzymał w 1909 roku) zainaugurowano w 1891 roku. Projekt gmachu powierzono Janowi Zawiejskiemu posiadającego już w swym dorobku godne podziwu przedsięwzięcia architektoniczne, jak np. kamienica Turnauów przy ulicy Siemiradzkiego i Łobzowskiej.  Pierwszym dyrektorem teatru został Tadeusz Pawlikowski. Podczas uroczystego otwarcia (21 października 1893 roku) wystawiono fragmenty utworów Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego oraz Aleksandra Fredro. Największy rozkwit teatru przypadł na przełom wieków XIX i XX. Uważa się, że było to zasługą pierwszych dyrektorów teatru (Józef Kotarbiński, Ludwik Solski oraz wspomniany wyżej). Środowisko krakowskiej inteligencji artystycznej skupiało się wokół teatru, choć o jego wyjątkowości decydowała obecność Stanisława Wyspiańskiego, który wystawiał w nim większość swoich dzieł. Najważniejsza prapremiera - z pewnością w historii krakowskiego teatru, a być może nawet w całej historii polskiej kultury – odbyła się 16 marca 1901 roku, kiedy na deskach teatru odegrano Wesele, a kilka miesięcy później Dziady Adama Mickiewicza w adaptacji Wyspiańskiego. Dwudziestolecie międzywojenne to okres dalszego rozkwitu krakowskiej sceny teatralnej z jej pierwszym powojennym dyrektorem, Teofilem Trzcińskim. Po wybuchu II wojny światowej w gmachu teatru działał teatr hitlerowski, który przez okres pięciu lat pełnił ważną, dla niemieckiego okupanta, rolę propagandową. 19 lutego 1945 roku nastąpiło pierwsze powojenne otwarcie teatru, choć już w zupełnie nowych warunkach politycznych. Wśród najpopularniejszych aktorów okresu PRL wymienić należy: Zofię Jaroszewską, Adam Hanuszkiewicz, Jerzego Leszczyńskiego, Antoniego Fertnera. W 1976 roku zainaugurowano otwarcie małej sceny Miniatura, na której wystawiano utwory poetyckie i awangardowe – zadebiutowało na niej wielu młodych reżyserów, np. Krystian Lupa. W tym czasie wystawiano dramaty takich autorów jak: Gombrowicz, Mrożek, Rymkiewicz, Beckett, Bułhakow, Mann. Po zmianach ustrojowych w 1989 roku dyrektorem teatru krakowskiego został Jan Prochyra (1989-1990), a niedługo później Jerzy Goliński (1990-1992).