10 zł, Ignacy Jan Paderewski

Powiększ

Kod produktu: PAR_1214

Ocena

Napisz opinię

Cena: 66,00 zł

Ilość

Dodaj do listy życzeń

Podstawowe parametry:

Data emisji: 29-08-2011

Metal: Ag 925 (srebro)

Nakład: 50.000 szt.

Opakowanie: kapsel

Rok emisji: 2011

Średnica monety: 32 mm

Stan zachowania: menniczy

Waga monety: 14,14 g

Opis produktu

Awers: Centralnie, stylizowany wizerunek Ignacego Jana Paderewskiego grającego na fortepianie. Poniżej napis: RZECZPOSPOLITA/POLSKA. U dołu oznaczenie roku emisji: 2011. Powyżej, po lewej stronie, napis: 10 ZŁ. U góry, po lewej stronie, wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. Pod orłem, po prawej stronie, znak mennicy: MW.

Rewers: Stylizowany wizerunek popiersia Ignacego Jana Paderewskiego. Po prawej stronie stylizowany wizerunek orła nawiązujący do herbu Rzeczypospolitej Polskiej wprowadzonego w 1919 r. U góry, półkolem, napis: IGNACY JAN PADEREWSKI. U dołu, po lewej stronie, na tle popiersia Ignacego Jana Paderewskiego, półkolem, napis: 1860-1941.

Życiorys

Ignacy Jan Paderewski herbu Jelita urodził się 6 listopada 1860 roku w Kuryłówce. Matka Paderewskiego zmarła wkrótce po jego narodzinach. Opieka nad Ignacym oraz jego siostrą Antoniną spadła na ich ojca, uczestnika powstania styczniowego, który za udział w powstaniu został uwięziony. Niedługo potem on również zmarł, a dziećmi zajęła się ciotka. Prawdopodobnie duży wpływ na wychowanie Paderewskiego wywarł Michał Babiński, były powstaniec listopadowy, który uczył przyszłego pianistę geografii, literatury oraz języka francuskiego. Młody Paderewski od wczesnej młodości przejawiał talent do muzyki. Pierwsze stopnie jego muzycznej edukacji to lata 1872-1878 spędzone w warszawskim Instytucie Muzycznym. Po jego ukończeniu Paderewski utrzymywał się z gry na przyjęciach oraz udzielanych lekcji. Sam ćwiczył nawet dwanaście godzin dziennie. W 1880 roku poślubił Antoninę Korsakównę, która po dziewięciu miesiącach zmarła zostawiając go z kilkumiesięcznym wówczas synem, Alfredem. Po śmierci żony Paderewski wyjechał do Berlina aby tam doskonalić swój warsztat muzyczny.

Za granicą Paderewski poznał słynną polską aktorkę, Helenę Modrzejewską, która uwierzyła w jego talent i podarowała mu znaczną sumę pieniędzy na dalszą naukę. Dzięki jej pomocy finansowej Paderewski kształcił się w Wiedniu pod okiem Teodora Leszetyckiego, który polecił go później na posadę nauczyciela gry na fortepianie w Strasburgu.

Pierwszy, duży koncert dał Paderewski w Paryżu w 1888 roku. Ze stolicy Francji udał się następnie do Londynu, gdzie wystąpił, m.in. przed samą królową Wiktorią. Mimo tych sukcesów Paderewski popadł w kłopoty finansowe i z tego powodu zmuszony był przyjąć ofertę tournée po Stanach Zjednoczonych, które odbył w latach 1891-1892. Trasa koncertowa okazała się dla niego wielkim sukcesem. Paderewski zamieszkał w USA, gdzie zdobył ogromną popularność oraz artystyczną renomę. W 1899 roku ożenił się z Heleną Górską. Mimo tego że Paderewscy zakupili dworek w Małopolsce, to osiedlili się w Szwajcarii, w posiadłości niedaleko Lozanny.

Na przełomie stuleci Paderewski skomponował swoją jedyna operę pt. „Manru”. Prapremiera dzieła miała miejsce 29 maja 1901 roku w Dreznie. Amerykańska prapremiera odbyła się w walentynki 1902 roku w nowojorskiej Metropolitan Opera. Do dziś jest to jedyna polska opera, która została tam wystawiona.

Po wybuchu I wojny światowej Paderewski wykorzystał swoja popularność i rozpoczął działalność dyplomatyczną na rzecz swojej ojczyzny. Oprócz dyplomacji, zbierał również fundusze na pomoc ofiarom wojny i został współzałożycielem komitetów pomocy Polakom w Paryżu i Londynie. W 1915 roku wraz z Henrykiem Sienkiewiczem założyli Szwajcarski Komitet Generalny Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Artysta każdy swój występ poprzedzał mową na temat niepodległości Polski. Udało mu się także nawiązać dobre relacje z Edwardem House'm, doradcą prezydenta Wilsona. Dzięki temu w styczniu 1917 roku mógł spotkać się z samym prezydentem, aby wręczyć mu memoriał dotyczący Polski. Być może właśnie za sprawą nieustannych starań Paderewskiego sprawa polskiej niepodległości znalazła się w słynnych 14 punktach Wilsona. W sierpniu 1917 roku kompozytor objął funkcję przedstawiciela Komitetu Narodowego Polskiego na USA.

Do Polski wrócił pod koniec grudnia 1918 roku, po powrocie Piłsudskiego, który zlecił misję formowania rządu Moraczewskiemu. Dwudziestego piątego grudnia Paderewski pojawił się w Gdańsku, a później w Poznaniu. Jego wizyta w stolicy Wielkopolski nie spotkała się z aprobatą zaborcy pruskiego. Władze pruskie nie zgodziły się bowiem na jego pobyt w mieście i starały się doręczyć Paderewskiemu nakaz opuszczenia miasta. Przebywającego w hotelu Bazar kompozytora ochraniały jednak polskie oddziały. Jego wizyta była nie tylko polityczną manifestacją, ale stała się również przyczynkiem do niespotykanych wcześniej w tym zaborze otwartych manifestacji patriotycznych
i niepodległościowych. Wizyta Paderewskiego uwolniła energię, która gromadziła się w Wielkopolsce od wielu lat. Splot wydarzeń: tłumionych dążeń niepodległościowych, niechęci wobec zaborcy i jego represji oraz manifestacji wobec wizyty Paderewskiego, doprowadził wreszcie do wybuchu zwycięskiego dla Polaków Powstania Wielkopolskiego.

Po przyjeździe do Warszawy Paderewski został, najpierw mediatorem pomiędzy obozami Piłsudskiego i Dmowskiego, a następnie, 16 stycznia 1919 roku mianowano go premierem oraz ministrem spraw zagranicznych. Wraz z Dmowskim reprezentowali oni Polskę na konferencji w Paryżu, której efektem końcowym był traktat wersalski, kończący I wojnę światową. W tym samym czasie Paderewski wspierał Tadeusza Rozwadowskiego w jego staraniach mających na celu utworzenie polskiego Legionu Amerykańskiego, mającego odpierać ataki bolszewików na Polskę. Rezultatem ich współpracy stało się powstanie polsko-amerykańskiej Eskadry Lotniczej im. Tadeusza Kościuszki.

Mimo wielu sukcesów, Paderewskiemu nie udało się jednak zrealizować wszystkich planów strony polskiej. Ponadto jego bezpartyjny rząd był krytykowany zarówno przez polską prawicę, jak i lewicę. Sam Paderewski zdawał sobie sprawę z tego, że misja jego rządu ma charakter tymczasowy, toteż w grudniu 1919 roku podał się do dymisji. Następnie wyjechał na zasłużony odpoczynek do Szwajcarii.

Wrócił jednak w 1920 roku, w szczycie wojny polsko-bolszewickiej. Został wtedy wysłannikiem polskiego rządu do Ligi Narodów. Jednak szybko, bo już w 1921 roku zrezygnował z tej funkcji. W czasie swojej kariery politycznej Paderewski dał się poznać jako świetny dyplomata i organizator, szczerze oddany sprawie polskiej.

W 1922 roku ponownie udał się do Stanów Zjednoczonych. Tam powrócił do koncertowania, za odbyte wówczas tournée po USA otrzymał w sumie 500 tysięcy dolarów, sumę, jak na owe czasy, astronomiczną. Później zajął się także działalnością charytatywną, m.in. przekazując na te cele dochody ze swoich koncertów.

W 1935 roku, po śmierci Marszałka Piłsudskiego, Paderewski współtworzył tzw. Front Morges, organizację opozycyjną wobec polskiego reżimu autorytarnego. Organizacja ta domagała się demokratyzacji życia politycznego w Polsce oraz wysuwała kandydaturę Paderewskiego na stanowisko prezydenta kraju.

Po wybuchu II wojny światowej Paderewski wszedł w skład polskich władz na uchodźstwie. Został przewodniczącym Rady Narodowej Rzeczypospolitej Polskiej w Londynie, która stanowiła emigracyjny substytut Sejmu. W 1940 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, aby prowadzić tam działalność na rzecz niepodległości Polski. Dzięki jego staraniom rząd Sikorskiego uzyskał fundusze na uzbrojenie polskich sił zbrojnych na Zachodzie.

Ignacy Paderewski zmarł w Nowym Jorku, 29 czerwca 1941 roku. Został pochowany na Cmentarzu Narodowym w Arlington, pod Waszyngtonem. Jego prochy wróciły już do wolnej Polski i w 1992 roku spoczęły w podziemiach archikatedry św. Jana w Warszawie. Za życia i po śmierci Ignacy Paderewski został odznaczony, m.in. orderem wojennym Virtuti Militari, Orderem Orła Białego, Legią Honorową, Orderem Imperium Brytyjskiego oraz doktoratami honoris causa wielu uczelni.