10 zł, Generał Stanisław F. Sosabowski

Powiększ

Kod produktu: PAR_933

Ocena

Napisz opinię

Cena: 61,00 zł

Ilość

Dodaj do listy życzeń

Podstawowe parametry:

Data emisji: 17-11-2004

Metal: Srebro (Ag 925)

Nakład: 56 000 szt.

Opakowanie: Kapsel

Rok emisji: 2004

Średnica monety: 32 mm

Stan zachowania: L (menniczy)

Waga monety: 14,14 g

Opis produktu

Awers monety: Z prawej strony wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej, pod orłem napis: ZŁ 10. W środkowej części wizerunek Bojowego Znaku Spadochronowego. Z lewej strony stylizowane: czasza spadochronu, na jej tle sylwetka spadochroniarza skaczącego ze spadochronem. U góry stylizowane wizerunki dwóch samolotów. U dołu półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA oraz oznaczenie roku emisji: 2004. Pod lewą łapą orła znak mennicy: m/w.

Rewers monety: Z prawej strony popiersie generała brygady Stanisława F. Sosabowskiego. Z lewej strony stylizowane: sylwetki trzech spadochroniarzy skaczących ze spadochronem; nad nimi wizerunki dwóch samolotów. U dołu napis: GEN. BRYG. / STANISŁAW F. SOSABOWSKI 1892-1967.

Projektant monety: Robert Kotowicz

Stanisław Sosabowski urodził się 8 maja 1892 roku w Stanisławowie, gdzie ukończył gimnazjum. Studiował w Akademii Handlowej w Krakowie. Już we wczesnej młodości związał się z działalnością niepodległościową. 11 listopada 1911 roku młody Sosabowski zorganizował w Stanisławowie pierwszy polski ośrodek skautowy, składający się z trzech drużyn. Następnie został komendantem Polskiej Drużyny Strzeleckiej również w Stanisławowie.
W momencie wybuchu pierwszej wojny światowej, Stanisław Sosabowski został powołany do służby wojskowej w armii austriackiej. Koniec wojny zastał Sosabowskiego w Lublinie, tam też nawiązał kontakt z POW (Polską Organizacją Wojskową). W październiku 1918 roku, pełnił już służbę w szeregach odradzającego się Wojska Polskiego. W Lublinie kierował akcją zabezpieczenia magazynów wojskowych opuszczonych przez Austriaków. W lipcu 1920 roku Stanisław Sosabowski uczestniczył w polskiej delegacji wojskowej podczas konferencji międzynarodowej w Belgii. Po zakończeniu działań wojennych został zweryfikowany w stopniu majora WP i skierowany na kurs doszkalający do Wyższej Szkoły Wojennej. Po jej ukończeniu w okresie od października 1923 roku do maja 1927 roku pracował w Oddziale IV Sztabu Generalnego. W tym czasie został awansowany do stopnia podpułkownika dyplomowanego. W ciągu następnego roku był dowódcą batalionu w 75 pułku piechoty w Rybniku, a następnie zastępcą dowódcy 3 pułku strzelców podhalańskich w Bielsku.
Jako wybitnie zdolny i utalentowany oficer, w listopadzie 1929 roku został powołany na kierownika Katedry Służby w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie. Pełnił to stanowisko do stycznia 1937 roku.
Na początku 1937 roku podpułkownik Sosabowski przeszedł ponownie do pracy liniowej, obejmując dowództwo 9 pułku piechoty Legionów. W styczniu 1939 roku został dowódcą 21 pułku piechoty „Dzieci Warszawy”. 19 marca 1939 roku podpułkownik Sosabowski awansował do stopnia pułkownika dyplomowanego. Dowodząc 21 pułkiem piechoty bronił stolicy w czasie kampanii wrześniowej na odcinku „Grochów”. Pułkownik Sosabowski uniknął niewoli niemieckiej i niezwłocznie włączył się do działalności konspiracyjnej Służbie Zwycięstwu Polski. Najpierw został wysłany do Łodzi w celu organizacji zrębów SZP, a po przekazaniu kierownictwa łódzkiego pułkownikowi Leopoldowi Okulickiemu, powrócił do Warszawy, gdzie m.in. wziął udział w odtwarzaniu konspiracyjnego 21 pułku piechoty „Dzieci Warszawy”. Niedługo po tym został wysłany (jako pierwszy emisariusz z kraju) do Paryża, do generała Sikorskiego. Na terenie Francji został najpierw dowódcą piechoty dywizyjnej w 1 dywizji piechoty, a następnie 4 dywizji piechoty. Po ewakuacji oddziałów polskich do Anglii, długich staraniach, szkoleniach i przygotowaniach organizacyjnych Naczelny Wódz generał Władysław Sikorski powołał do życia 23 września 1941 roku 1 Samodzielną Brygadę Spadochronową. Dowódcą brygady został jej organizator pułkownik dyplomowany Stanisław Sosabowski.
Od momentu objęcia dowództwa nad brygadą pułkownik rozpoczął intensywne starania o zwiększenie stanów osobowych poprzez werbunek odpowiednich żołnierzy i ochotników z innych służb i formacji za zgodą władz wojskowych. Dopiero we wrześniu 1942 roku został zatwierdzony stan etatowo-organizacyjny brygady. Pułkownik Sosabowski prowadził intensywne prace mające na celu właściwe przygotowanie brygady do działań bojowych. Nie szczędził również wysiłków i zabiegów w celu doprowadzenia do skierowania jej na pomoc okupowanej Polsce. W staraniach o krajowe przeznaczenie brygady miał poparcie nowego Naczelnego Wodza generała Kazimierza Sosnkowskiego. Należy tu zaznaczyć, że do drugiej połowy 1943 roku polskie władze wojskowe, a przede wszystkim Naczelny Wódz i dowódca brygady, toczyli dosłownie walkę z Brytyjczykami o zgodę na przerzut brygady do kraju. Strona brytyjska widziała jedynie możliwość użycia brygady na froncie zachodnioeuropejskim w operacjach inwazyjnych. W połowie 1944 roku (w czerwcu tego roku pułkownik awansował do stopnia generała brygady) brytyjskie władze wojskowe postawiły stronie polskiej formalne ultimatum, żądając operacyjnego podporządkowania brygady sobie i skierowania jej na front zachodni. Niestety, stanowisko brytyjskie uzyskało poparcie polskiego Ministra Obrony Narodowej oraz szefa Sztabu Naczelnego Wodza. W tej sytuacji, po uporczywej, długiej i zaciekłej walce władze polskie ustąpiły, w wyniku czego 1 Samodzielna Brygada Spadochronowa wzięła udział w operacji powietrznodesantowej pod Driel nieopodal Arnhem. Zarówno generał Sosabowski, jak i jego żołnierze z goryczą przyjęli decyzję udziału w operacji nad Holandią zamiast nad Warszawą, w której trwało powstanie.
Po nieudanej operacji Market-Garden, źle zaplanowanej, przygotowanej i przeprowadzonej (w czasie której poniesiono ogromne straty, zwłaszcza w oddziałach brytyjskich), za słuszne uwagi krytyczne, zarówno przed operacją, jak i w czasie jej trwania i po jej zakończeniu generała Sosabowskiego odwołano pod naciskiem władz brytyjskich ze stanowiska dowódcy brygady.
Od grudnia 1944 roku do 1948 roku, generał Sosabowski zajmował stanowisko inspektora jednostek etapowych i wartowniczych w Anglii. W lipcu 1948 roku, po demobilizacji osiedlił się w Londynie, wraz ze swoją żoną i synem członkiem Kedywu, uczestnikiem powstania, porucznikiem Stanisławem Januszem Sosabowskim pseudonim „Stasinek”, który podczas powstańczych walk na skutek odniesionych ran stracił wzrok. Po wojnie generał pracował jako robotnik magazynowy w fabryce silników elektrycznych. Generał Stanisław Sosabowski odznaczony był m.in. Orderem Virtuti Militari, Krzyżem Walecznych i Złotym Krzyżem Zasługi z mieczami.
Zmarł na zawał serca w Londynie 25 września 1967 roku. Jego prochy zgodnie z ostatnią wolą spoczęły na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

Źródła własne, strona internetowa: nbp.pl/