10 zł, Kardynał Stefan Wyszyński

Powiększ

Kod produktu: PAR_841

Ocena

Napisz opinię

Cena: 69,00 zł

Ilość

Dodaj do listy życzeń

Podstawowe parametry:

Data emisji: 06-06-2001

Metal: srebro (Ag 925)

Nakład: 60 000 szt.

Opakowanie: Kapsel

Rok emisji: 2001

Średnica monety: 32 mm

Stan zachowania: L (menniczy)

Waga monety: 14,14 g

Opis produktu

Awers monety: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Polskiej. U góry półkolem napis: RZECZPOSPOLITA POLSKA. Poniżej orła napisy: na wstędze SOLI DEO oraz z lewej strony: ROK, z prawej: 2001. U dołu półkolem napis: ZŁOTYCH 10 ZŁOTYCH. Pod lewą łapą orła znak mennicy: MW.

Rewers monety: Wizerunek Księdza Kardynała Stefana Wyszyńskiego na tle zarysu katedry św. Jana w Warszawie. Z lewej strony daty: 1901+1981. U góry półkolem napis: KS. KARDYNAŁ STEFAN WYSZYŃSKI.

Projektant monety: Ewa Olszewska-Borys

Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 roku w Zuzeli nad Bugiem. Gdy miał 9 lat jego rodzina przeniosła się Andrzejewa. W 1912 roku Wyszyński został uczniem Gimnazjum Górskiego w Warszawie, a po wybuchu wojny uczęszczał, w latach 1914-17 do gimnazjum w Łomży. W 1917 roku rozpoczął naukę w Niższym Seminarium Duchownym we Włocławku. Po jego ukończeniu został klerykiem Wyższego Seminarium Duchownego znajdującego się w tym samym mieście. Seminarium to ukończył w 1924 roku. Trzeciego sierpnia tego samego roku przyjął święcenia kapłańskie we włocławskiej bazylice katedralnej. W latach 1925–1929 był studentem Wydziału Prawa Kanonicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który ukończył z doktoratem na temat „Prawa rodziny, Kościoła i państwa do szkoły”.

Następnie Wyszyński został wikariuszem w parafii Świętej Rodziny w Przedczu, a od 1932 roku sprawował także funkcję redaktora naczelnego, wydawanego we Włocławku, miesięcznika „Ateneum Kapłańskie”. Ponadto działał na polu oświaty w chrześcijańskich związkach zawodowych. W czasie II wojny światowej ukrywał się przed Gestapo, będąc także kapelanem w AK. Po wojnie wrócił do Włocławka, gdzie wznowił działanie seminarium duchownego, którego został rektorem. W 1946 roku mianowano go biskupem diecezjalnym lubelskim. W 1948 roku Wyszyński został, dość niespodziewanie, mianowany arcybiskupem metropolitą gnieźnieńskim i warszawskim oraz prymasem Polski. W 1953 roku papież Pius XII mianował go następnie kardynałem, członkiem kolegium kardynalskiego, jedynym pochodzącym z Europy Wschodniej.

Lata pięćdziesiąte to w Polsce okres napiętych stosunków pomiędzy państwem a Kościołem. Władze PRL zamierzały bowiem złamać opozycję, a w zasadzie wszystkie niezależne instytucje, w tym Kościół, na czele którego stał Wyszyński. W ramach represji w 1953 roku Wyszyński został aresztowany. W odosobnieniu przebywał do 1956 roku. W latach 1957–1966 kardynał Wyszyński przeprowadził obchody Tysiąclecia Chrztu Polski. W 1965 roku był on jednym z inicjatorów orędzia biskupów polskich adresowanego do biskupów niemieckich. Podczas sierpnia 1980 roku wzywał do rozwagi i odpowiedzialności. Pośredniczył także w rozmowach między władzami PRL a „Solidarnością”. W marcu 1981 roku u Wyszyńskiego wykryto nowotwór. Choroby nie udało się powstrzymać.

Szesnastego maja kardynał przyjął sakrament namaszczenia chorych, natomiast 22 maja otworzył obrady Rady Głównej Episkopatu Polski. Było to jego ostatnie publiczne wystąpienie. Kardynał Stefan Wyszyński zmarł 28 maja 1981 roku. Jeszcze w dniu śmierci kardynała do Polski napłynęły kondolencje od papieża Jana Pawła II, powracającego do zdrowia po zamachu na swoje życie z 13 maja. Tego samego dnia doszło także do zebrania Komisji Wspólnej Przedstawicieli Rządu i Episkopatu, na którym przedstawiciele władz wręczyli kardynałowi Franciszkowi Macharskiemu, przewodniczącemu Konferencji Episkopatu list kondolencyjny. Wówczas podjęto również decyzję o ogłoszeniu, trwającej do 31 maja, żałoby narodowej. W tytularnym kościele prymasa Wyszyńskiego, to jest w kościele Najświętszej Maryi Panny na Zatybrzu, odprawiono mszę żałobną pod przewodnictwem kardynała Władysława Rubina. Ciało Wyszyńskiego przeniesiono do kościoła seminaryjnego pw. Wniebowzięcia NMP i św. Józefa Oblubieńca przy Krakowskim Przedmieściu, gdzie kardynał Macharski odprawił mszę za zmarłego.

Na pogrzeb prymasa do stolicy przybyły tysiące ludzi zarówno wierzących, jak i niewierzących. Trzydziestego pierwszego maja odbyły się uroczystości pogrzebowe, którym przewodniczył kardynał Agostino Casaroli, watykański sekretarz stanu. Po liturgii żałobnej w kościele przy Krakowskim Przedmieściu kondukt żałobny ruszył do placu Zwycięstwa, na którym kardynał Casarole celebrował mszę świętą. Watykański sekretarz wygłosił również przemówienie w języku polskim. Następnie kardynał Macharski odczytał homilię papieża. Następnie kondukt ruszył do bazyliki archikatedralnej św. Jana Chrzciciela, gdzie odbyła się ostatnia część ceremonii pogrzebowej. Trumnę z ciałem prymasa umieszczono w kamiennym sarkofagu w podziemiach archikatedry. Sarkofag zasłoniła tablica, na której widniał napis:„Kardynał Stefan Wyszyński Prymas Polski”. Po opuszczeniu trumny do sarkofagu tysiące ludzi przez następne godziny oddawało hołd prymasowi. W uroczystościach pogrzebowych, oprócz licznych dostojników kościelnych, wzięli także udział przedstawiciele wyznań niekatolickich, delegacja władz Polskiej Rzeczypospolitej na czele z Henrykiem Jabłońskim oraz delegacja NSZZ „Solidarność”, na czele której stał Lech Wałęsa.

W 1986 roku sarkofag z ciałem kardynała Wyszyńskiego przeniesiono z Krypty Arcybiskupów do poświęconej mu specjalnie kaplicy w północnej nawie świątyni. Nad sarkofagiem umieszczono płytę ilustrującą historię życia prymasa: od seminarium, przez pracę duchownego, walkę w oddziałach powstańczych aż do spotkania z Karolem Wojtyłą. W 1994 roku prymas Wyszyński został pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego. W uznaniu jego zasług dla polskiej niepodległości rok 2001 obchodzono jako rok Kardynała Wyszyńskiego. W 1989 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny prymasa Wyszyńskiego.