Kategoria: numizmatyka / monety PRL 

Awers monety: Wizerunek orła ustalony dla godła Rzeczypospolitej Ludowej, po bokach orła oznaczenie roku emisji 19-78, pod orłem napis: ZŁ 100 ZŁ. Znak mennicy pod łapą orła. W otoku napis: POLSKA/RZECZPOSPOLITA/LUDOWA. 

Rewers monety: Stylizowany wizerunek głowy Janusza Korczaka.W otoku napis: JANUSZ/KORCZAK/1878/1942. 

Projektant monety: Stanisława Wątróbska 

Janusz Korczak - właściwe Henryk Goldszmit, urodził się w 1878 roku w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej. Nie sposób ustalić dokładnej daty jego urodzin, ponieważ Józef, ojciec Janusza, nie dopełnił formalności metrykalnych. 

Po śmierci ojca w 1896 roku Janusz musiał zarabiać, aby utrzymać matkę i siostrę. W tym celu udzielał korepetycji. 

W 1898 roku rozpoczął studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Latem następnego roku wyjechał do Szwajcarii, gdzie poznał twórczość oraz dokonania pedagogiczne Pestalozziego. Zainteresował się wówczas funkcjonowaniem szkół i szpitali dziecięcych. W 1905 roku otrzymał dyplom lekarza. Tego samego roku jako lekarz został wcielony do armii rosyjskiej i wziął udział w wojnie Rosji z Japonią. 

Po demobilizacji odbył praktyki w Berlinie, Paryżu i Londynie. Przed wcieleniem do armii, jak i po demobilizacji powrocie do Warszawy pracował w Szpitalu dla Dzieci Żydowskich im. Bersohnów i Baumanów. Ponadto udzielał się społecznie w ruchu bezpłatnych uczelni, Towarzystwie Dobroczynności, Stowarzyszeniu „Pomoc dla Sierot” i innych. W 1912 roku Korczak został kierownikiem sierocińca dla dzieci żydowskich przy ul. Krochmalnej, gdzie obecnie znajduje się Dom Dziecka numer 1 im. Janusza Korczaka. 

Po wybuchu I wojny światowej został ponownie wcielony do armii rosyjskiej, w której pełnił służbę medyczną. Po zwolnieniu ze służby Korczak zajął się organizowaniem przytułków dla sierot wojennych pod Kijowem. 

W 1920 roku zgłosił się jako ochotnik do wojska polskiego, by pełnić służbę medyczną w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Pracując w szpitalach epidemicznych zaraził się tyfusem plamistym. Ciężko chorym Korczakiem opiekowała się matka, która zaraziła się od syna i wkrótce zmarła. Po jej śmierci Korczak przeszedł załamanie nerwowe. 

W latach 1934 i 1936 odbył dwie podróże do Palestyny, w czasie których szukał odpowiedzi na nurtujące go wtedy pytanie o możliwościach rozwiązania kwestii żydowskiej, jakie stwarzała Palestyna. Ostatnie lata życia zamierzał spędzić w Jerozolimie, lecz wybuch II wojny światowej pokrzyżował te plany. Mimo iż nie miał już obowiązku służby wojskowej, to założył jednak mundur polskiego oficera, który nosił do ostatnich dni swojego życia. W czasie II wojny organizował opiekę nad dziećmi w getcie warszawskim i prowadził sierociniec. Wywieziony wraz z wychowankami do Treblinki, na początku sierpnia 1942 roku zginął tam w komorze gazowej. 

Janusz Korczak był on zwolennikiem oświaty medycznej, świadomego rodzicielstwa i regulacji poczęć. W kwestii poglądów pedagogicznych opowiadał się za autonomią dziecka oraz poszanowaniem jego godności. Jego podejście w tej kwestii było nowatorskie, jak na ówczesne czasy. Korczak sprzeciwiał się bowiem stosowanej wówczas praktyce wpajania dzieciom dyscypliny, wykluczał także kary cielesne oraz inne działania mające na celu zawstydzenie dziecka. Zamiast tradycyjnych metod wychowawczych proponował on system zachęt oraz trzy zasady wychowawcze: współgospodarzenie, współzarządzanie oraz oddziaływanie opinii społecznej, które realizował przez organizowanie sklepików szkolnych, gazetek, kółek zainteresowań, dziecięcego samorządu oraz sądów koleżeńskich, rozstrzygających konflikty i zatargi, a zarazem uczących odpowiedzialności i empatii. Był zwolennikiem samodoskonalenia dzieci, popartego przez różnego rodzaju zachęty. Korczak uważał, że miejsce dziecka jest wśród jego rówieśników, a niekoniecznie w domu rodzinnym. Twierdził, że dziecko powinno móc konfrontować swoje wczesne poglądy i poprzez wzajemna akceptację podlegać procesowi socjalizacji, który przygotowywał je do dorosłego życia. 

Swoim wychowankom starał się zapewnić dzieciństwo beztroskie, pozbawione ograniczeń. Traktował jednak dzieci poważnie, powierzając im różne, jasno sprecyzowane obowiązki, prowadził z nimi otwarte dyskusje. Zdaniem Korczaka dziecko powinno samo doświadczyć, zrozumieć i wyciągnąć wnioski odnośnie danej sytuacji, zamiast po fakcie zostać oschle potraktowanym przez wychowawcę. 

Korczak był zwolennikiem emancypacji dziecka, jego samostanowienia i poszanowania praw. Tworzył samorządy wychowanków: małe parlamenty imitujące te ze świata dorosłych i przygotowujące młodych ludzi do dorosłego życia. 

Pozostawił po sobie bogatą spuściznę literacką i teoretyczno-filozoficzną, obejmującą m.in. literaturę dla dzieci (np. „Król Maciuś Pierwszy”), dla dorosłych (np. „Dzieci ulicy”), prozę poetycką (np. „Sam na sam z Bogiem. Modlitwy tych, którzy się nie modlą”) a także utwory dramatyczne. Ponadto w latach 1926-1930 redagował stworzone przez siebie pismo „Mały przegląd”. Wykładał w Państwowym Instytucie Pedagogiki Specjalnej oraz w Wolnej Wszechnicy Polskiej. W latach 1935-36 wygłaszał tzw. „gadaninki” pt. „Pedagogika żartobliwa” w Polskim Radiu, skąd został usunięty na fali antysemickiej nagonki. 

Rok 1978, a więc setna rocznica urodzin Janusza Korczaka została uznany przez UNESCO za pamiętną datę w dziejach ludzkości. W 1979 roku powstało Międzynarodowe Stowarzyszenie im. Janusza Korczaka, stanowiące dobrowolną federację ponad dwudziestu Komitetów i Stowarzyszeń Korczakowskich działających na świecie.